- Άνεμοι
- Μυθολογικά πρόσωπα. Πρόκειται για τερατόμορφες προσωποποιήσεις των στοιχείων της φύσης, που προκαλούν τρόμο στους ανθρώπους, ή ήρεμες και ευεργετικές θεότητες (κανονικοί άνεμοι). Οι πρώτοι αντιπροσωπεύονται από τα τέρατα Τυφάωνα ή Τυφωέα, Έχιδνα, Χίμαιρα και Άρπυιες και οι δεύτεροι από τους Βορέα, Νότο, Εύρο και Ζέφυρο. Ο Τυφάων, το πνεύμα της λαίλαπας, ο δαίμονας της τρικυμίας, ήταν γιος της Ήρας που τον γέννησε μόνη της χωρίς τον Δία, αντιπροσώπευε δηλαδή τη διχόνοια του θεϊκού ζεύγους (διαταραχή της ατμόσφαιρας). Σε άλλη εκδοχή χαρακτηριζόταν γιος του Τάρταρου και της Γης. Πολλές φορές ταυτίζεται με τον Τυφώνα, το τέρας που προκαλούσε τις τρικυμίες. H Έχιδνα ήταν κόρη του Χρυσάορα (αστραπής) και της Ωκεανίδας Καλλιρρόης (ατμών) ή, όπως και o Τυφάων, του Τάρταρου και της Γης. H Χίμαιρα ήταν κόρη της Έχιδνας και του Τυφώνα και, τέλος, οι Άρπυιες ήταν κόρες του Τυφώνα ή του Θαύμαντα και της Ηλέκτρας, και αντιπροσώπευαν επίσης την καταιγίδα. Ο Βορέας, ο Νότος, ο Εύρος και ο Ζέφυρος (οι τέσσερις κυριότεροι Ά.) ήταν, κατά τον Ησίοδο, γιοι του αστερόεντα ουρανού (Αστραίου) και της αυγής (Ηούς). Ήταν οι μόνοι γνωστοί άνεμοι την εποχή του Ομήρου. Αργότερα, με τις διάφορες μελέτες που έγιναν –ιδιαίτερα από την εποχή του Αριστοτέλη και του Θεόφραστου– και άλλα ονόματα ανέμων ήλθαν να προστεθούν σε αυτά. H θεοποίηση των ανέμων και οι διάφοροι μύθοι και παραδόσεις γύρω από αυτούς (που στηρίχτηκαν στην επιδίωξη των ανθρώπων να αποτρέψουν την οργή τους και να προκαλέσουν την εύνοιά τους) έδωσαν στους καλλιτέχνες άφθονο υλικό για τη δημιουργία αξιόλογων μνημείων. Ο Βορέας, π.χ., απεικονίζεται ως γεροδεμένος άντρας με πυκνά γένια και μακριά άτακτα μαλλιά. Σύμβολο της ορμής του είναι τα μεγάλα φτερά που έχει στους ώμους του, ενώ γύρω από το κεφάλι του συχνά υπάρχουν ακτίνες. Βωμοί του υπήρχαν στην Αττική και στη Μεγαλόπολη, στους οποίους προσέφεραν θυσίες. Οι καλοκαιρινές αύρες απεικονίζονται με τη μορφή λεπτώνκαι ευκίνητων γυναικών και συχνά παρουσιάζονται να κάθονται πάνω σε κύκνους. Ονομαστότερες ήταν η Θυίη, κόρη του Βοιωτικού Κηφισού, της οποίας βωμός υπήρχε στους Δελφούς, και η Ωρείθυια, ερωμένη του Βορέα, που την άρπαξε από τις όχθες του Ιλισού. Σύμβολο των Α. ήταν το άλογο, γιατί έτρεχε γρήγορα. Χαρακτηριστική αναφορά γίνεται στην Ιλιάδα,όπου ο Βορέας με μορφή αλόγου ενώθηκε με τις φοράδες του Εριχθονίου, από τις οποίες γεννήθηκαν δώδεκα πουλάρια.
Dictionary of Greek. 2013.